"#BlackSheep" in de bioscoop | "Dit is Berlijn, man?"

"#SchwarzeSchafe", net als zijn bijna gelijknamige voorganger (zonder hashtag), een zelfverklaarde cultfilm uit 2006, had een zeer grappige episodische slapstickkomedie kunnen zijn. Maar komedies zijn als het bakken van een taart: als je de ingrediënten, hoeveelheden en vooral de timing te veel verandert, werkt het recept niet meer. Het resultaat is een bleke klomp of een bloemige ramp. Het is niet eens nodig om passende vergelijkingen te maken – de nieuwe "#SchwarzeSchafe" faalt op het scherm in bijna alle opzichten.

Het begint met het filmmateriaal. De Zwitserse regisseur Oliver Rihs filmde het origineel overwegend in smoezelig zwart-wit. Deze art-filmlook was uiteraard evenzeer een oprecht stijlmiddel als een ironisch commentaar op wat er destijds nog in de hoofdstad gaande was: een garage-esthetiek met sterke contrasten. Garagemuziek was er ook van King Khan en de Black Lips, die in het naar de Schönhauser Allee verhuisd White Trash fastfoodrestaurant aan de Berlijners uitlegden welke internationale middenklasse-snotneuzen met een amfetamineachtergrond de stad beheersten. Zij zweetten tenminste nog zonder afspeelsysteem. Zelfs toen al droegen ze niets bij aan het sociale systeem achter de toonbank, terwijl hun verbijsterde kijkers, al opgefokt door hun Canadees-Amerikaanse cultuurverslinding, gewillig drie euro, of in ieder geval contant, betaalden voor een 0,3 liter Plopp-Flensburger.

Dus nu is het full colour en lelijke computereffecten, plus hiphop. Niemand wil het er niet mee eens zijn, zo gaat dat tegenwoordig. Maar ja, overal! Hoewel doorgewinterde inwoners van de hoofdstad het café aan de Kottbusser Tor, de speelgoedwinkel in Wilmersdorf, de onverpakte winkel aan de Wiener Straße en de falende luchthaven herkennen, zijn de gebeurtenissen die zich hier afspelen universeel geworden. In elke metropool vind je uitgebluste kunstenaars, drugshandelende clanfamilies, gender-expats, mini-Thunbergs en mannelijke prostituees. "Dit is Berlijn, man?" - Nee, dat is het niet meer. Dit is elke grote Europese stad. En twintig jaar later toont elke grote Europese stad deze ellende net zo gemakkelijk als het goedkope Berlijn ooit was. Warenhuisketens en kale prefabgebouwen aan de waterkant, met een prijskaartje van zeven cijfers, kwamen erbij, samen met fietsstraten. Regisseur Rihs kun je niet de schuld geven van de toestand in de wereld, maar hij zal toch iets meer observatiewerk moeten doen als hij tenminste lokaal grappig wil zijn.

Maar de film leunt op de overduidelijke absurditeiten. Clanbaas Omar (Yasin El Harrouk) draagt te strakke designershirts en rijdt in een Hummer door het kantoor. Het is een traditionele levensstijl in Noord-Neukölln, maar de tijden veranderen: zijn neef Sami (Adrian Kourosh), een generatie later geen macho meer, is net zo queer als zijn leeftijdsgenoten. Omars achtjarige dochter Dalia (Nora Estelle Martha Malachowski) ziet de klimaatstickers op haar iPad, en hoewel de oosterse prinses in een glinsterend paradijs leeft, beseft ze dat haar vader haar toekomst steelt. Omar buigt voor de druk van de jongeren en wil de clan klimaatneutraal maken. Absurd, zeker. Maar grappig is het niet, ook al rijdt de riksja nu door de buurt in plaats van de Hummer. Eveneens niet grappig is de fictieve dochter Delphine (Jella Haase) met haar smakeloze genderpoppen, haar loserbroer Fritz (Frederick Lau) en de bijen op speed. Het vervolg op het liefdesverhaal van Peter en Charlotte is al even niet grappig. Wie herinnert zich het eerste deel eigenlijk nog goed genoeg om er verwijzingen naar te vinden?

Grijnzend en met een slecht tempo, verraden en verklaren de absurditeiten zichzelf vanaf het begin en de hele film door. Kijk, dit is Berlijn. Kijk, dit is grappig. Een klein praktisch voorbeeld: Charlotte gooit het moordwapen in de openbare prullenbak. Ze realiseert zich in paniek dat ze het pistool in het verkeerde vakje heeft gegooid. In plaats van "verpakking", hoort het vuurwapen natuurlijk bij het "restafval". Ze pakt het ijzer uit de prullenbak en sorteert het correct. Goede grap. Het verdient echter een opmerking: "Dat klopt." Geen kijker is zo dom, zelfs niet in Berlijn, verdomme.

"#BlackSheep": Duitsland, 2025. Geregisseerd door Oliver Rihs. Geschreven door Oliver Rihs, Ana Cristina Tarpo, Daniel Young, Ziska Riemann, Melanie Möglich, Oliver Keidel. Met in de hoofdrollen: Jella Haase, Yasin El Harrouk, Jule Böwe, Frederick Lau, Milan Peschel, Narges Rashidi en Marc Hosemann. 93 minuten. Nu in theaters.